Επίσκεψη μνήμης και αλληλεγγύης

22 Μαΐου, 2018ergarikiliesxiΕκδηλώσεις, Ποιοι είμαστε, Προσφυγικό-Μεταναστευτικό

Την Κυριακή 20 Μαΐου, η Εργατική Λέσχη Νέας Σμύρνης, η Λέσχη Εργασίας, Αλληλεγγύης & Πολιτισμού Τρικάλων, η Ομάδα Μελέτης της Ιστορίας των Κοινωνικών Αγώνων Λάρισας και η Πρωτοβουλία Αλληλεγγύης Καρδίτσας διοργάνωσαν οδοιπορικό στην Μακρόνησο, όπου συμμετείχαν δεκάδες άνθρωποι που θέλησαν να δουν από κοντά τον τόπο αυτό του μαρτυρίου.

«Λίγα καψαλισμένα σκοίνα

στη μασχάλη του καλοκαιριού

λίγες ασφάκες

το θυμάρι»

Αυτή την εικόνα, όπως αποτυπώνεται στους στίχους του Γιάννη Ρίτσου, αντικρύσαμε την Κυριακή 20 Μάη, δεκάδες άνθρωποι που συμμετείχαμε στο Οδοιπορικό μνήμης και τιμής στις «Μεγάλες Πολιτείες της Θυσίας και των Ονείρων μας», στη μαρτυρική Μακρόνησο.

Στη Μακρόνησο του ηρωικού Τατάκη και του Ρίτσου, του Κατράκη και του Λουντέμη, των εκατοντάδων δολοφονημένων κρατούμενων στρατιωτών του ΑΕΤΟ στις 29/2 και 1/3 του 1948, των χιλιάδων κομμουνιστών, αγωνιστών κι αγωνιστριών, που μαρτύρησαν στο κολαστήριο όπου στάλθηκαν από το μετεμφυλιακό αστικό καθεστώς, γιατί απλά αγωνίστηκαν για ελευθερία και δημοκρατία, γιατί ονειρεύτηκαν έναν κόσμο δίχως εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο.

Το οδοιπορικό διοργανώθηκε από την Εργατική Λέσχη Νέας Σμύρνης, τη Λέσχη Εργασίας, Αλληλεγγύης & Πολιτισμού Τρικάλων, την Ομάδα Μελέτης της Ιστορίας των Κοινωνικών Αγώνων από τη Λάρισα και την Πρωτοβουλία Αλληλεγγύης Καρδίτσας στους πρόσφυγες, και συμμετείχαν δεκάδες άνθρωποι, μεταξύ των οποίων και δύο παλαίμαχοι Μακρονησιώτες αγωνιστές, από τους λίγους επιζώντες της ηρωικής «δρακογενιάς», οι μαρτυρίες των οποίων αποτέλεσαν ίσως και την πιο συγκλονιστική στιγμή του οδοιπορικού.

«Διψάσαμε πολύ

δουλεύοντας ολημερίς την πέτρα.

Κάτου απ’ τη δίψα μας

είναι οι ρίζες του κόσμου»,

έγραφε ο Γιάννης Ρίτσος και ακριβώς αυτό ήταν το συναίσθημα που ακολουθούσε τα βήματά μας στο θανατονήσι. Πως βαδίζουμε πάνω στις ρίζες αυτού του κόσμου, στις ρίζες της αξιοπρέπειας και της ανιδιοτέλειας, της αγάπης για τη ζωή που φτάνει ως και τον θάνατο.

Βλέποντας τα ερειπωμένα κτίρια που έχτισαν με τον ιδρώτα και το αίμα τους οι εξόριστοι, το θεατράκι, διάσπαρτα πέτρινα φυλάκια, τους αρτοκλίβανους, τον χώρο αναφοράς του ΑΕΤΟ, βαδίζοντας κι εξερευνώντας κάθε σπιθαμή του μαρτυρικού αυτού τόπου, ο οποίος στερείται του παραμικρού ενδιαφέροντος και προστασίας από τους επίσημους φορείς κι αυτό δεν πρέπει να επιτραπεί να συνεχιστεί.

Αντικρίζοντας την εκκλησία του Αγίου Αντώνιου, την οποία κτίσανε οι ίδιοι οι εξόριστοι, ακόμη και με τις τρίχες από τα κουρεμένα κεφάλια τους, που χρησιμοποιήθηκαν για την τσιμεντένια πλάκα αντί για άχυρο, μιας και άχυρο στο νησί δεν υπήρχε ούτε ως δείγμα.

«Βασανισμένα μου αδέλφια, – χαμηλώστε,

βάλτε τ’ αυτί σας στον τοίχο,

σ’ όλους τους τοίχους του κόσμου

ν’ ακούσετε την ίδια σας φωνή.

Ο ήλιος για όλους τους ανθρώπους

η μέρα είναι κοντά.

Θα βαδίσουμε.

»

Τάσος Λειβαδίτης

Κοιτάζοντας με δέος το άγαλμα του Μακρονησιώτη Δεσμώτη, έργο του Γρήγορη Ριζόπουλου, που δεσπόζει στο τοπίο, στη μνήμη έρχεται η ηρωική μορφή του θρυλικού Μήτσου Τατάκη, μέλους της Εκτελεστικής Επιτροπής της Ομοσπονδίας Ελληνικών Ναυτεργατικών Οργανώσεων (ΟΕΝΟ), ο όποιος, αδούλωτος ως το τέλος, δολοφονήθηκε μετά από το μαρτύριο της ορθοστασίας μέχρι θανάτου επί 33 μερόνυχτα.

«Το έκανα για να αποδείξω πως όλα τα πλάνα της ανθρώπινης αντοχής, οι αγωνιστές τα ξεπερνάνε, όταν πιστεύουν και θέλουν. Δεν υπάρχουν άπαρτα φρούρια για τους κομμουνιστές», η συγκλονιστική απάντηση του Τατάκη στους βασανιστές του!

Εκεί δίπλα στο επιβλητικό μνημείο, στέκει και η πλάκα της ΟΓΕ αφιερωμένη στις Μακρονησιώτισσες, με τους στίχους του Μενέλαου Λουντέμη:

«Ω, εσύ, γυναίκα, οπτασία λησμονημένη …

Μικρή παιδούλα, μάνα, κόρη αυριανή…

Μέσα στα σπλάχνα σου βογγούνε οι σκοτωμένοι

και τραγουδούν οι αυριανοί ζωντανοί!»

Στο θεατράκι της Μακρονήσου, πραγματοποιήθηκε η κεντρική εκδήλωση με ομιλήτρια την Ντίνα Κακάλη, από την Εργατική Λέσχη Νέας Σμύρνης, να αναλύει την ιστορία του κολαστηρίου της Μακρονήσου, χρησιμοποιώντας ιστορικά στοιχεία μαρτυρίες κι αναφορές, ενώ ακολούθησε συζήτηση, με την καταλυτική και καθηλωτική διήγηση των δύο παλαίμαχων αγωνιστών της Μακρονήσου να δίνει έναν ιδιαίτερα συγκινητικό τόνο.

«Είν’ ένα δάσος γύρω μας συρματοπλέγματα ψηλά

κι έχουν απ’ έξω κλείσει

την ανοιξιάτικη χαρά που μας χαμογελά.

Πίσω απ’ το σύρμα βλέπουμε την όμορφη τη δύση

και τη γλυκιάν Αυγή,

εμείς που τόσο είχαμε τη Λευτεριά αγαπήσει.

Άραγε, από το σύρμα αυτό, που το’ χουμε ποτίσει

με τόσα δάκρυα κι αίματα, αν κάποια μέρα ανθίσει,

τι λούλουδο θα βγει;»

Φώτης Αγγουλές

Με θυμάρι και πέτρες στα χέρια, αναχωρήσαμε από τη Μακρόνησο. Οι αγώνες του σήμερα αποτελούν την πιο ισχυρή απόδειξη πως οι ρίζες του κόσμου θα ανθίζουν πάντα λουλούδια αλληλεγγύης κι ανθρωπιάς κι αυτή άλλωστε είναι η καλύτερη απόδοση μνήμης και τιμής στους αγωνιστές της Μακρονήσου.

Μετά την επιστροφή μας από τη Μακρόνησο, κατευθυνθήκαμε στον προσφυγικό καταυλισμό των Κούρδων στο Λαύριο, στους σύγχρονους διωγμένους από τον πόλεμο και τη φτώχεια, και σε κλίμα φιλίας και συντροφικότητας, δώσαμε είδη πρώτης ανάγκης που είχαν συλλεχθεί από τις συλλογικότητες, ενημερωθήκαμε από τους πρόσφυγες και τους αλληλέγγυους της περιοχής, συζητήσαμε για τα προβλήματα και τις δυσκολίες τους, για την εικόνα εγκατάλειψης του καταυλισμού από τους αρμόδιους, ειδικά μετά την αποχώρηση του Ερυθρού Σταυρού, και τους κοινούς αγώνες και προσπάθειες για την εξασφάλιση ανθρωπίνων όρων διαβίωσής τους.

Τα οδοιπορικά των Εργατικών Λεσχών, που ξεκίνησαν από τη Μεσούντα, τον Γοργοπόταμο και τα Τρίκαλα, συνέχισαν στις Κορυσχάδες, το Μικρό Χωριό και τη Δομνίστα, με τη Μακρόνησο προσθέτουν ακόμη ένα βήμα στη σύνδεση του ηρωικού παρελθόντος με τους σημερινούς αγώνες, στο ξετύλιγμα του κόκκινου νήματος της ιστορίας των αγώνων του ανυπότακτου λαού μας μέχρι να φτάσουμε να δούμε στο τέλος του τη νίκη των ανθρώπων σε έναν κόσμο ανθρωπιάς, ισότητας, αλληλεγγύης και ελευθερίας. Οι στίχοι του Ρίτσου άλλωστε, αποδεικνύουν πως ακόμη και στις πιο μαύρες μέρες, πάντα υπήρχε η ελπίδα.