Σάββατο 10/3 στις 7μμ στη Λέσχη, παρουσίαση του βιβλίου Ύλη και Πνεύμα από τον συγγραφέα του Ευτύχη Μπιτσάκη

Μετατίθεται για τη Δευτέρα 12/3 στις 8μμ η παρουσίαση του βιβλίου Ύλη και Πνεύμα

Σάββατο 10/3 στις 7μμ στη Λέσχη, παρουσίαση του βιβλίου Ύλη και Πνεύμα από τον συγγραφέα του Ευτύχη Μπιτσάκη

Για το βιβλίο του Ε. Μπιτσάκη Ύλη και πνεύμα

Βιβλιοκριτική του Τάσου Καφαντάρη στην εφημερίδα Το Βήμα:

Κοιτάζεις το εξώφυλλο με αίσθημα σεβασμού: ό,τι πιο λιτό και αφαιρετικό, που όμως «κινεί» ήδη, θαρρείς, τις γραμμές του για να συνθέσει κάτι πολύ πιο σύνθετο στον χώρο. Επειτα περνάς στα περιεχόμενα: οκτώ κεφάλαια διακριτά, σφιχτοδομημένα με τρία ως 11 «τουβλάκια» το καθένα, σε ταξιδεύουν από την «ύλη, μάζα και ενέργεια» στη «μικροφυσική», στην «κοσμογένεση», στο Big Bang και ακόμη παραπέρα, στη «φυσική αιτιοκρατία», στην «ανθρωπογένεση», στην «ύλη και το πνεύμα», ως τη «φύση και τον Θεό»…
Κοντοστέκεσαι να πάρεις ανάσα. Είναι, λέει, δοκίμιο. Μα τι σόι επιστήμονας είναι αυτός ο συγγραφέας που τολμά να μιλήσει για όλα αυτά; Κοιτάζεις το «ποιόν» του και… αρχίζεις να καταλαβαίνεις. Είναι πανεπιστήμονας «αρχαίας κοπής» ο Ευτύχης Μπιτσάκης, ένας χημικός – φυσικός – μαθηματικός και φιλόσοφος, που πρόλαβε να γίνει ερευνητής και καθηγητής σε πανεπιστήμια της Γαλλίας και της Ελλάδας, να γίνει κοσμήτορας και να συνταξιοδοτηθεί (πρόσφατα), αλλά και πρόλαβε να παλέψει για τις ιδέες του μέσα και έξω από τις ακαδημαϊκές αίθουσες. Ενας «πλήρης ημερών» πανεπιστημιακός, ο οποίος όμως αισθάνεται ολότελα «ακόρεστος» ως συγγραφέας. Το «Από την πυρά στον άμβωνα» το 2009 ήταν το 22ο βιβλίο του και να που δύο μόλις χρόνια αργότερα μας καταθέτει το έργο του «Η ύλη και το πνεύμα». Τι επιδιώκει; Τον εκσυγχρονισμό της διαλεκτικής; Τη συμφιλίωση του εικονοκλάστη με τον εικονολάτρη; Τη γεφύρωση του εξεγερμένου προλετάριου του προηγούμενου αιώνα με τον αγανακτισμένο αστό του 21ου; Ισως όλα αυτά, ίσως τίποτε από αυτά, παρά μόνο απαντήσεις στον ίδιο μέσω της διύλισης γνώσεων και εμπειριών που συσσώρευσε μαχόμενος.

Βιβλιοκριτική του Γιάννη Αλμυράντη στην εφημερίδα Η Εποχή:

Το «Η Ύλη και το Πνεύμα» αφορά το προαιώνιο, «βασικό πρόβλημα της φιλοσοφίας», εντούτοις ο Μπιτσάκης δεν το αντιμετωπίζει στο επίπεδο της φιλοσοφικής αφαίρεσης. Ορίζοντας, καταρχήν, την αιώνια ενός επιστημονικού ρεαλισμού ανοιχτού στην επιστημονική πράξη, προχωρεί στην τεκμηρίωση της θέσης για την ενότητα επιστημών και φιλοσοφίας που συνυπάρχει με τη καταστατική διαφορά τους. Έτσι δημιουργεί το γενικό πλαίσιο για την αντιμετώπιση του προβλήματος, μετά από τη φιλοσοφική καταξίωση των δεδομένων της φυσικής, της κοσμολογίας και της βιολογίας
Το βιβλίο αρχίζει εκθέτοντας το βασικό στόχο του συγγραφέα, που είναι η συγκρότηση μιας πορείας προς ένα μονισμό της ύλης, ακρογωνιαίο λίθο της διαλεκτικής – υλιστικής κοσμοαντίληψης που κυριαρχεί σε όλο το έργο του, χωρίς εντούτοις πουθενά ο Ε. Μπιτσάκης να υποστηρίζει ότι αυτή η θέση μπορεί να «αποδειχθεί», με την έννοια της επιστημονικής απόδειξης. Τονίζει μάλιστα, ότι το περισσότερο που μπορεί να επιχειρηθεί στο πλαίσιο της φιλοσοφίας είναι η συγκρότηση μιας λογικά συνεκτικής, ρεαλιστικής και τασιακά υλιστικής κοσμοαντίληψης, η οποία «δεν έχει ανάγκη» από τις έννοιες (και τις οντότητες) των ιδεαλιστικών φιλοσοφιών και της θρησκείας.
Οι κατά καιρούς θετικιστές (οι εμπειριοκριτικιστές κατά τη γνωστή λενινιστική αναφορά) προσήπταν στη μαρξιστική προσέγγιση στις φυσικές επιστήμες τον ψόγο της μεταφυσικής. Της μεταφυσικής της παραδοχής της αυθυπαρξίας της ύλης, πέρα από τις αισθητηριακές μας εντυπώσεις. Μία «μεταφυσική», αυτή δηλαδή του επιστημονικού ρεαλισμού, που χαρακτηρίζει όλο το έργο του Ευτύχη Μπιτσάκη, και την οποία το έργο αυτό φωτίζει και αναπτύσσει με ένα ιδιαίτερα χαρισματικό τρόπο.
Το μεγαλύτερο μέρος του βιβλίου αφορά το επιστημονικό πεδίο της μικροφυσικής και των θεμελίων, σχετικότητας και κβαντικής μηχανικής, αν και εδώ θα δώσουμε ιδιαίτερη έμφαση στα θέματα τα σχετικά με τη βιογένεση, που επίσης τα πραγματεύεται διεξοδικά.

Συνέντευξη του συγγραφέα στην εφημερίδα Πριν και στον Γιώργο Λαουτάρη:

Ας δεχτούμε λοιπόν ότι «οι επιστήμες θεμελιώνουν τον υλισμό». Πώς εξηγείτε λοιπόν ότι ρεαλιστικές φυσικές θεωρίες, όπως οι θεωρίες του Αϊνστάιν και η κβαντική μηχανική, τροφοδότησαν νέες μορφές ανορθολογισμού και μυστικισμού;

Η διαμάχη υλισμού και ιδεαλισμού, ορθολογισμού και ανορθολογισμού διατρέχει ολόκληρη την ιστορία της φιλοσοφίας από την αρχή του ρήγματος με τον Δημόκριτο και τον Πλάτωνα. Ως προς την ειδική θεωρία της σχετικότητας: Η μετατροπή της μάζας σε ενέργεια θεωρήθηκε αφυλοποίηση της ύλης. Το ίδιο η μετατροπή μαζικών σωματίων σε μη μαζικά. Αλλά η ύλη είναι φιλοσοφική κατηγορία ανύπαρκτη στις εξισώσεις της φυσικής και η ιδεαλιστική ερμηνεία της σχέσης μάζας και ενέργειας προϋποθέτει ένα επιστημονικό σφάλμα: Την ερμηνεία της σχέσης μάζας και ενέργειας στο τρισδιάστατο ευκλείδειο πλαίσιο και όχι στο τετραδιάστατο σύμπαν του Μινκόφσκι. Τώρα, ως προς τη δήθεν έλλειψη αιτιοκρατίας στη μικροφυσική, η οποία υποτίθεται ότι θεμελιώνει την ελεύθερη βούληση του ανθρώπου, η οποία με τη σειρά της παραπέμπει στο Δημιουργό: Στη φύση λειτουργούν περισσότερες από μία μορφές αιτιοκρατίας. Η μηχανιστική των Νεύτωνα και Λαπλάς, η πιο σύνθετη, δυναμική των θεωριών του Μάξγουελ και του Αϊνστάιν, η κλασική στατιστική μορφή και όπως υποστηρίζω, ο κβαντικός στατιστικός καθορισμός στο χώρο της μικροφυσικής. Η θέση αυτή δεν είναι αυθαίρετη. Προκύπτει από τη διαλεκτική δυνατότητας και πραγματικότητας, τη διαλεκτική του δυνάμει και ενεργεία που πρώτος επεξεργάστηκε ο Αριστοτέλης και στη συνέχεια κυρίως ο Χέγκελ και ο μαρξισμός.

Αντί βιβλιοκριτικής, αναδημοσίευση στην επιθεώρηση Θέσεις παλιότερης συνέντευξης του συγγραφέα στο γαλλικό περιοδικό Clarté, στην οποία αναπτύσσει τη συνολική άποψή του για τις σχέσεις φυσικών επιστημών και φιλοσοφίας:

http://www.theseis.com/index.php?option=com_content&task=view&id=1157&Itemid=29